Η ιστορική μελέτη του Πέτρου Ψωμά με τίτλο «Δήμαρχοι Πατρέων: 1836 – 2006» κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, τον Σεπτέμβριο του 2006. Το βιβλίο αποτελεί μία αναδρομή στη ζωή και το έργο όλων των Δημάρχων της Πάτρας και τις θητείες τους, από την καθιέρωση του θεσμού του Δημάρχου μέχρι τις μέρες μας.
Της έκδοσης του βιβλίου προηγήθηκε μία μελέτη δύο περίπου ετών που απέδωσε ένα πλήθος ιστορικών και στατιστικών στοιχείων. Στις σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης μπορεί να βρει τα βιογραφικά σημειώματα των 38 συνολικά πατρινών πολιτών που διετέλεσαν Δήμαρχοι Πατρέων, μία αναλυτική καταγραφή των συμβάντων που χαρακτήρισαν κάθε μία από τις 61 δημαρχιακές τους θητείες, καθώς και μια σειρά χρήσιμων στοιχείων που αφορούν τις θητείες αυτές και τα οποία προέκυψαν ως απόρροια ενδελεχούς έρευνας σε ιστορικά αρχεία, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις –άγνωστες μέχρι πρότινος– ακριβείς ημερομηνίες έναρξης και λήξης κάθε θητείας.
Στο βιβλίο υπάρχουν επίσης αναφορές στην ιστορική εξέλιξη των ορίων και του πληθυσμού του Δήμου Πατρέων, στα Δημαρχεία της πόλης και στην εκλογική νομοθεσία που διέπει τις Δημοτικές Εκλογές. Ενδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τους δημάρχους και τις θητείες τους, όλα τα εκλογικά αποτελέσματα που σώζονται και οι Δήμαρχοι Πατρέων ως… οδοί της Πάτρας, έχουν επίσης τη θέση τους στη συγκεκριμένη έκδοση.
Το βιβλίο εμπλουτίζεται από μια σειρά φωτογραφιών εποχής τις οποίες επέλεξε, τεκμηριώνοντας οπτικά το ιστορικό υλικό, ο Ξενοφώντας Αργ. Παπαευθυμίου. Σύμβουλοι έκδοσης της μελέτης είναι οι Παύλος Μαρινάκης και Χρήστος Μούλιας. Η καλλιτεχνική επιμέλεια της έκδοσης ανήκει στο «Typorama», τις σύγχρονες φωτογραφίες επιμελήθηκε ο Νίκος Ψαθογιαννάκης, ενώ τη φιλολογική επιμέλεια είχε η Κρίστυ Κουνινιώτη. Χορηγός της έκδοσης «Δήμαρχοι Πατρέων» είναι η εταιρεία ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.
Γράφει στον πρόλογο ο συγγραφέας:
«Έτσι και έφτιαχναν τη μηχανή του χρόνου, ξέρω πολύ καλά πού θα ζητούσα να με πήγαινε. Το ξέρω χρόνια τώρα, από παιδί, από τότε που το πίστευα κιόλας πως κάποτε θα τη φτιάχνανε τη μηχανή του χρόνου.
Στην Πάτρα θα ήθελα να με ταξίδευε. Και να με άφηνε σε μια γωνιά της, κεντρική, μια μέρα απ’ όλες —δεν θα παζάρευα το ποια. Μία τυχαία μέρα του παρελθόντος θα μου αρκούσε. Μήπως δεν είχε, άλλωστε, κάθε μια και το ενδιαφέρον της;
Θα περιπλανιόμουν στους δρόμους και τις πλατείες της —ιδίως στις πλατείες- θα περιεργαζόμουνα τα κτήρια, θα ‘βγαινα κατά το λιμάνι της- αυτό απαραίτητα— και θα συνομιλούσα με τους κατοίκους, όπου τους έβρισκα.
Σε αυτόν τον κάτοικο της Πάτρας που θα μίλαγα —τον έναν έστω, τον τυχαίο, τον πατρινό της εποχής— έχω πολλά ερωτήματα που θα έθετα. Για εκείνον και την οικογένεια του, για τη ζωή τους στην πόλη, για την πόλη την ίδια.
Κι ένα απ’ όλα που θα ρωτούσα θα ήταν για τον πρώτο πολίτη της πόλης,. «Σήμερα, τώρα, αυτήν εδώ την ώρα που μιλάμε, ποιος είναι αλήθεια Δήμαρχος Πατρέων;». Αυτό θα ρώταγα.
Ε λοιπόν, τούτο εδώ το βιβλίο δεν δίνει στον αναγνώστη παρά την απάντηση σ’ αυτό το απλοϊκό ερώτημα. Αρκεί η μέρα που θα διάλεγε η μηχανή του χρόνου να μας ταξιδέψει να ήταν οποιαδήποτε ανάμεσα στη μέρα που πρωτοακούστηκε ο όρος Δήμαρχος Πατρέων (κάπου μέσα στο 1836) και στο σήμερα (2006, στο τελείωμα πια).
Το ότι ένα βιβλίο μπορεί να περιέχει όλες τις απαντήσεις είναι μια άλλη πεποίθηση που είχα από παιδί. Και να που με επαλήθευσα! Κι ας είναι μόνο μια η ερώτηση. Ενδιαφέρον δεν έχει;
«Λοιπόν, ποιος είναι σήμερα ο Δήμαρχος Πατρέων;»
Ορίστε το «σήμερα» και φυλλομετρήστε ανάλογα».
Σε μεταγενέστερη συνέντευξη του ο Πέτρος Ψωμάς δήλωσε:
«Με τους Δημάρχους της Πάτρας έκανα πολλή παρέα, επί χρόνια, όσο συγκέντρωνα υλικό για το βιβλίο. Μελέτησα τη ζωή τους και τα έργα τους και ξεναγήθηκα μαζί τους στο παρελθόν και τη γεωγραφία της Πάτρας. Συγκλονιστική εμπειρία. Είναι παράτολμη η σύγκριση των Δημάρχων γιατί οι εποχές και οι συνθήκες διαφέρουν πολύ. Όταν, όμως, πιέζομαι να διαλέξω Δήμαρχο και εποχή, ψηφίζω Δημήτρη Βότση και αρχές του εικοστού αιώνα. Σπουδαία εποχή εξελίξεων και προόδου, συνυφασμένη με αρχοντιά, ανθρωπιά και την αποθέωση της ελληνικής επαρχίας. Νοητά μπαίνω στο τραμ για ένα ολόκληρο δρομολόγιο και στους δρόμους, στις στάσεις και στο συρμό καλημεριζόμαστε με όλους. Όνειρο είναι!»
Το βιβλίο παρουσιάστηκε στην Πάτρα (στις 25 Σεπτεμβρίου 2002) και στην Αθήνα (στις 31 Ιανουαρίου 2003). Και στις δύο παρουσιάσεις μίλησαν ο εκδότης Ανδρέας Τσιλίρας, ο σύμβουλος έκδοσης Ξενοφώντας Παπαευθυμίου και ο ίδιος ο συγγραφέας. Στην εκδήλωση της Πάτρας –που φιλοξενήθηκε στο Δημοτικό Θέατρο «Απόλλων» την παρουσίαση συντόνισε η δημοσιογράφος Νατάσα Τραγουστή και μίλησαν οι σύμβουλοι έκδοσης Χρήστος Μούλιας και Παύλος Μαρινάκης, ο καθηγητής Θάνος Βερέμης και ο –τότε- Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, Σταύρος Κουμπιάς.
Στην εκδήλωση της Αθήνας, στην αίθουσα «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων -Ακαδημίας 50, μίλησαν επίσης ο –τότε- Δήμαρχος Πατρέων Ανδρέας Φούρας και η φιλόλογος Αναστασία Γώγου. Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Παναγιώτης Θεοδωρακόπουλος, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών και χαιρέτισε με κείμενό του ο –τότε- Δήμαρχος Αθηναίων, Νικήτας Κακλαμάνης.